De Eucharistie – sacrament van eenheid

Alle woorden en handelingen die de liturgie van de Kerk ons aanreikt in de viering van de Eucharistie, ofwel de Heilige Mis, hebben hun betekenis. Deze zijn bedoeld om onze vereniging met de Heer te vieren. Dat wordt onder andere zichtbaar op het moment dat in de kelk water wordt toegevoegd aan de wijn. De diaken of priester bidt dan in stilte: water en wijn worden één. Gij deelt ons mens-zijn en neemt ons op in uw goddelijk even. Water staat voor ons mensen en wijn voor God. Hij verenigt zich met ons omdat Hij één met ons wil zijn. Zolang als de Kerk bestaat, vieren wij Eucharistie. Het hoort wezenlijk bij ons. De leerlingen herkenden de gekruisigde en verrezen Christus aan het breken van het brood en Hij legde de Schriften voor hen uit (Luc. 24). Zij herinnerden zich het moment dat Hij bij het Laatste Avondmaal het brood braken zei: “Dit is mijn Lichaam, dat voor u gegeven wordt; doet dit tot een gedachtenis aan Mij” en dat Hij de beker nam en zei: “Deze beker is het Nieuwe Verbond in mijn Bloed, dat voor u wordt vergoten” (Luc. 22,19-20) Daarmee verwees Jezus naar zijn kruisdood die aanstaande was, het bewijs van zijn liefde tot het uiterste. Zijn levensoffer, volbracht aan het kruis, blijft voortduren en is aanwezig als wij Eucharistie vieren. Eucharistie is dan ook maaltijd en offer tegelijk. 

Eenheid
De Heer geeft zich als voedsel voor onderweg. Wij hebben zijn kracht nodig, zijn aanwezigheid, op onze weg door het leven. Hij is aanwezig in de kerkgemeenschap die samenkomt in zijn Naam, in de priester die namens Christus de celebrant is van de Eucharistie, in het Woord van de Heilige Schrift en de uitleg daarvan en in het Sacrament van het altaar. Hij is op bijzondere wijze aanwezig in dat Sacrament van het altaar, in de Heilige Communie. Dat vieren wij onder andere door de Eerste Heilige Communie. Dat is iets heel groots: dat de Heer zich aan ons geeft in de Heilige Communie en zich zo met ons wil verenigen. In de Eucharistie vieren wij onze eenheid met de Heer en met heel de Kerk. Die eenheid wordt tastbaar in de liturgie: waar, ook ter wereld, je herkent de volgorde, de woorden (ook al versta je ze niet letterlijk) en de handelingen. In internationale bedevaartplaatsen wordt dat heel concreet, zeker als mensen uit diverse landen met elkaar in het Latijn kunnen bidden en zingen. Vluchtelingen die onze taal niet kennen, weten zich door de ene liturgie van de Kerk vaak thuis in onze kerken. 

Vrede waarmaken
De Eucharistie wordt vooral op zondag – de Dag des Heren – gevierd, als bron en hoogtepunt van het leven van de Kerk. Het hele jaar door vieren wij Eucharistie,  maar vooral met Pasen. De ene liturgie van het lijden, sterven en verrijzen van onze Heer doet ons delen in de gang die Hij heeft gemaakt naar het huis van de Vader. Daar zullen wij eens helemaal met Hem verenigd zijn en delen in Zijn hemels  gastmaal, De liturgie – met name die van de Eucharistie – die wij als Kerk op aarde vieren, wil daar een beeld van zijn. Op het einde van elke Eucharistie worden wij gezonden om de vrede van Christus uit te dragen en waar te maken, vooral voor mensen in nood. Eucharistie en diaconie horen onlosmakelijk bij elkaar. Ik vind het een mooie ontwikkeling te zien dat, dat ook steeds meer vorm krijgt in veel van onze kerken, bijvoorbeeld daar waar bij de offerande voedsel wordt aangedragen dat door gelovigen van huis is meegenomen ten behoeve van de Voedselbank, Hij die zegt: “Ik ben het brood des levens, wie tot Mij komt zal geen honger meer hebben (Joh. 6,35), zegt ook: “Ik had honger en gij hebt Mij te eten gegeven (Mat. 25,35) 

+ H.W. Woorts, hulpbisschop en bisschoppelijk vicaris van het vicariaat Utrecht.